• Πρωτεύουσα της Πέλλας είναι η Έδεσσα, με την παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι και ένα εκτεταμένο σύμπλεγμα από αναστηλωμένες μονάδες που αποκαλύπτουν το βιομηχανικό παρελθόν της. Η Έδεσσα είχε κλωστοϋφαντουργίες, εκκοκκιστήρια βαμβακιού, ταπητουργίες και άλλες μονάδες που λειτουργούσαν με κινητήριο δύναμη το νερό. Οι καταρράκτες –που σήμερα αποτελούν τουριστικό αξιοθέατο– ήταν πηγή ενέργειας για τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία. Γι’ αυτό και σήμερα έχουν χαραχθεί οι «δρόμοι του νερού», με πιο κλασική τη διαδρομή ανάμεσα στους Καταρράκτες, στον υγρότοπο Άγρα-Βρυτών Νησίου και στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης.
• Τα Γιαννιτσά, στους νότιους πρόποδες του Πάικου, είναι η πολυπληθέστερη πόλη της Πέλλας, ταυτισμένη με την αγροτιά και τον πρωτογενή τομέα, αφού βρίσκεται δίπλα σε κάμπο. Άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία των Γιαννιτσών είναι ο μπέης και στρατηλάτης Γαζή Εβρενός, που θεωρείται ότι συνέβαλε στην επικράτηση των Οθωμανών στη Μακεδονία. Το μαυσωλείο του παραμένει ένα σημαντικό μνημείο της πόλης. Πολύ εντυπωσιακός και ο Πύργος του Ρολογιού.
• Τα Λουτρά Πόζαρ είναι ένα μεγάλο συγκρότημα ιαματικού τουρισμού, με καταρράκτες, εξωτερικές και εσωτερικές πισίνες και χαμάμ, που υποδέχονται επισκέπτες από την Ελλάδα και τα Βαλκάνια σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο χώρος έχει και ένα μικρό Λαογραφικό Μουσείο (τηλ. 23840-91300).
• Ο Παλαιός Άγιος Αθανάσιος, σε απόσταση μόλις μισής ώρας από το Χιονοδρομικό Κέντρο του Καϊμάκτσαλαν, αναπτύχθηκε λόγω του χειμερινού τουρισμού. Χτισμένος στα 1.200 μ., σήμερα είναι ένα από τα πιο τουριστικά χωριά της Κεντρικής Μακεδονίας, με πλακόστρωτα στενά, ξενώνες, ταβέρνες, καφέ και την πολυπόθητη δροσιά που δεν θα βρείτε σε άλλους καλοκαιρινούς προορισμούς της Ελλάδας.
• Η Πέλλα ήταν πρωτεύουσα του Μακεδονικού Βασιλείου μετά τις Αιγές. Πρόκειται για μια σημαντική πόλη που άνθισε στα ελληνιστικά χρόνια μέχρι την ήττα των Μακεδόνων από τους Ρωμαίους, το 168 π.Χ. Εδώ γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος. Η πάροδος του χρόνου έχει αλλοιώσει τη γεωμορφολογία της Πέλλας, που κατά την αρχαιότητα ήταν μια παραθαλάσσια πόλη του Θερμαϊκού, ενώ σήμερα, λόγω της αποξήρανσης της λίμνης των Γιαννιτσών και των προσχώσεων των ποταμών, απέχει αρκετά χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Ο αρχαιολογικός χώρος της Πέλλας βρίσκεται ανάμεσα στους οικισμούς της Παλαιάς και της Νέας Πέλλας. Κάποια από τα πιο γνωστά μνημεία είναι ο καμαροσκεπής μακεδονικός τάφος με την ιωνική πρόσοψη, τα υπολείμματα από το ανάκτορο, το ιερό της μητέρας των θεών και της Αφροδίτης. Εξαιρετικό είναι και το Αρχαιολογικό Μουσείο (τηλ. 23820-31160), με θεµατικές ενότητες εναρµονίζονται µε τους ανασκαφικούς τοµείς και πλούσια εκθέματα, με πιο χαρακτηριστικά τα ψηφιδωτά.
• Η γαστρονομία της Πέλλας περιστρέφεται γύρω από τα γεννήματα της γης: κεράσια Βοδενών (Έδεσσας), μήλα από την Άρνισσα, κάστανα Πάικου, φασόλια παπούδα Καρατζόβας είναι κάποια από τα πιο γνωστά ντόπια προϊόντα. Δοκιμάστε οπωσδήποτε μπαχοβίτικες πιπεριές, ντόπιο τσίπουρο, τυριά και γαλακτοκομικά, όπως πρόβειο γιαούρτι, μυζήθρα, γίδινο τυρί άλμης και ΠΟΠ μπάτζο, δηλαδή αλμυρό τυρί από αιγοπρόβειο γάλα, το οποίο συνήθως τρώγεται ψημένο.
INFO
Ο αεραθλητισμός έχει μεγάλη παράδοση στην Πέλλα. Δοκιμάστε πτήση με ανεμόπτερο, αλεξίπτωτο πλαγιάς ή ελαφρύ μηχανοκίνητο αεροσκάφος. Μπορείτε, επίσης, να κάνετε ορεινή ποδηλασία, πεζοπορία, ράφτινγκ και καγιάκ.
