Περιηγηθείτε σε ένα από τα πιο εμβληματικά ορεινά συμπλέγματα της Ελλάδας, στους νομούς Άρτας, Ιωαννίνων και Τρικάλων, με τα αμέτρητα χωριά. Τα Τζουμέρκα είναι η αντανάκλαση της ορεινής Ελλάδας που επιμένει, και το καλοκαίρι είναι η καλύτερη περίοδος για να τα γνωρίσετε, μέσα από πεζοπορία και ορειβασία, γλέντια στα καταφύγια και χορό στα πανηγύρια. Τι να κάνετε
• Το Βουργαρέλι είναι από τα πιο γνωστά και ζωντανά Τζουμερκοχώρια, με 296 μόνιμους κατοίκους, εκ των οποίων πολλοί είναι νέοι. Έχει ένα συνδυασμό από πετρόχτιστα παραδοσιακά, αλλά και πιο σύγχρονα σπίτια, που περιβάλλονται από έλατα και πεύκα. Οι πέτρινες βρύσες του έχουν γυναικεία ονόματα: Αρχόντω και Κρυστάλλω. Το πιο σημαντικό μνημείο βρίσκεται έξω από το χωριό και είναι η Παναγία Βελλάς ή Κόκκινη Εκκλησία, που χτίστηκε το 1281. Είναι βαμμένη σε απόχρωση του κόκκινου και οι τοιχογραφίες της απεικονίζουν αγίους, αλλά και λαϊκούς.
• Εξίσου γνωστά είναι τα Θεοδώριανα, σε υψόμετρο 940 μ., μέσα σε ένα τοπίο με πλατάνια, έλατα, καταρράκτες, πηγές και ποτάμια. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται το γεφύρι της Γκούρας, όπως και το ρέμα Μαρκς και οι περίφημες Πηγές της Κωστηλάτας.
• Ο Καταρράκτης σε υψόμετρο 850 μ. και σε προνομιακό σημείο μέσα στη φύση. Το χωριό παίρνει το όνομά του από τους εντυπωσιακούς δίδυμους καταρράκτες σε απόσταση 4,5 χλμ./10 λεπτών προς τα βορειοανατολικά.
• Η Κυψέλη, με τις συνοικίες Λούτσα, Καλλονή, Αγία Ευαγγελίστρια, Ρουπακιά και Άη Γιώργη, υπήρξε έδρα των οπλαρχηγών Κουτελιδαίων, πρωτεργατών στην επανάσταση των Τζουμέρκων. Από εδώ καταγόταν και ο μεγάλος Έλληνας φωτογράφος Κώστας Μπαλάφας. Ζητήστε να σας ανοίξουν το Λαογραφικό Μουσείο Παντελή Καραλή, με την πλούσια λαογραφική συλλογή (kypseliartas.gr).
• Οι Μελισσουργοί, σε υψόμετρο 860 μ., βρίσκονται σε ένα καταπράσινο τοπίο δίπλα στο Μελισσουργιώτικο ποτάμι, ανάμεσα σε ψηλές βουνοκορφές. Λίγο πιο έξω από το χωριό θα δείτε και τους καταρράκτες Κρυονέρι.
• Κεντρικό Τζουμερκοχώρι, τα Πράμαντα είναι αμφιθεατρικά χτισμένα στους πρόποδες της Στρογγούλας. Είναι οργανωμένο χωριό, με τουριστικές υποδομές, ξενώνες, ταβερνάκια και κίνηση χειμώνα-καλοκαίρι.
• Το Συρράκο είναι από τα ωραιότερα βλαχοχώρια της Ελλάδας, χτισμένο σε υψόμετρο 1.150 μ., σε πλαγιά του Λάκμου. Τα πέτρινα κτίσματα με τις τοξωτές
• Αδελφό χωριό του Συρράκου είναι οι Καλαρρύτες, σε υψόμετρο 1.120 μ., ένας παραδοσιακός οικισμός με σπίτια κατασκευασμένα από πέτρα και σχιστόπλακα. Το 1975 ο οικισμός ανακηρύχθηκε διατηρητέος. Οι Καλαρρύτες και το Συρράκο συνδέονται μέσα από πεζοπορικό μονοπάτι. Μη χάσετε
• Το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας βρίσκεται πάνω από τον ποταμό Άραχθο, ανάμεσα στην Άρτα και στα Ιωάννινα, και έχει κηρυχθεί προστατευόμενο ιστορικό μνημείο. Το μονότοξο πέτρινο γεφύρι του 1866 φέρει τη σφραγίδα του πρωτομάστορα Κώστα Μπέκα, ο οποίος το δημιούργησε με τη βοήθεια ντόπιων μαστόρων. Το 2015 το γεφύρι κατέρρευσε, ωστόσο έπειτα από μελέτη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου η οποία αντιμετώπισε αποτελεσματικά τα χρόνια προβλήματα διάβρωσης, το 2021 ολοκληρώθηκε η αποκατάστασή του και παραδόθηκε στο κοινό προς χρήση.
• Η Μονή Κηπίνας είναι από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ελλάδας, χτισμένη σε μια ορθοπλαγιά πάνω από τον Καλαρρύτικο ποταμό.
• Τα Τζουμέρκα είναι ένα σύμπλεγμα ορεινών όγκων, από τα πιο επιβλητικά της νότιας Ευρώπης. Κι αν κάποτε ήταν ένας προορισμός για σκληροπυρηνικούς φυσιολάτρες, αναρριχητές και ορειβάτες, αυτό έχει αλλάξει εδώ και χρόνια. Στις μέρες μας, τα Τζουμέρκα είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια εναλλακτική πρόταση απόδρασης απέναντι στο γειτονικό Ζαγόρι. Ειδικότερα τα καταφύγια της περιοχής προσελκύουν πλήθος κόσμου σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Το Καταφύγιο του Καταρράκτη (katarraktismountainrefuge.com), το Καταφύγιο Σταυρού Θεοδωριάνων (τηλ. 6972-549809), το Καταφύγιο των Μελισσουργών (τηλ. 6974-374172) και το Καταφύγιο των Πραμάντων (τηλ. 26593-00645) προσφέρονται για διαμονή, μουσικές βραδιές με παραδοσιακές ορχήστρες, αλλά και για αγώνες δρόμου, ή άλλες δραστηριότητες.
INFO
Τα πανηγύρια στα Τζουμέρκα μετατρέπουν τις πέτρινες πλατείες των χωριών σε σκηνικό για μεγάλες γιορτές. Ρίξτε μια ματιά, μεταξύ άλλων, στα πανηγύρια στα Πράμαντα (17/7), το Συρράκο (20/7), το Αμπελοχώρι (25-26/7), τους Καλαρρύτες (26/7), το Ματσούκι (13/8) και σε πλήθος χωριών τον Δεκαπενταύγουστο.
INFO
To Tzoumerka Activities Center (tac.com.gr) είναι ένα κέντρο άθλησης και αναψυχής, για όσους ενδιαφέρονται για ορειβασία, αναρρίχηση, αναρρίχηση πάγου, ποδηλασία βουνού, αλλά και τοξοβολία ή πινγκ πονγκ.
