Τα βιβλία έχουν την ικανότητα να μας μεταφέρουν σε μέρη που δεν έχουμε πάει ποτέ. Τα βιβλία μας κάνουν παρέα στα ταξίδια μας, ακόμα κι αν είμαστε ολομόναχοι σε ένα τρένο. Μιλάμε με αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς για τα βιβλία που τους έχουν εμπνεύσει στο έργο τους, αλλά και αυτά που τους έχουν συντροφεύσει στις μακρινές ή κοντινές διαδρομές τους.
Υπάρχουν κάποια βιβλία που να έχουν αποτελέσει έμπνευση για τα ταξίδια σας;
Αναπόφευκτα. Οι μεγάλοι ταξιδευτές, όπως ο Πιερ Λοτί και ο Μισέλ Λεϊρίς, έχουν ενθαρρύνει την περιέργειά μου για τον κόσμο. Έμμεσα, φιλοσοφικές αναγνώσεις ίσως να έχουν παίξει επίσης κάποιον ρόλο στο να κοιτάζω με λαχτάρα τους χάρτες, αναζητώντας οριακές εμπειρίες. Αλλά, εντέλει, δεν έχω ταξιδέψει όσο θα ήθελα. Στη Ρωσία ταξίδεψα έχοντας στο μυαλό μου τις εντυπώσεις του Καζαντζάκη από περασμένες εποχές, που δεν ήταν και τόσο περασμένες τελικά. Και τις εντυπώσεις του Αντρέ Ζιντ και του Αντρέ Μαλρό. Όλοι αυτοί οι ταξιδιώτες προσπαθούσαν να καταλάβουν μια κοινωνία που τους φαινόταν ξένη· έδειχναν, νομίζω, τη γενναιοδωρία που είναι καλό να έχουμε έναντι του «ξένου».
Αντίστροφα, ποιο είναι εκείνο το ταξίδι που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τα βιβλία σας;
Επανέρχομαι συχνά στην Αφρική, όπου έχω πάει δυόμισι φορές – η Αίγυπτος λογίζεται για «μισή». Όμως, ένα ταξίδι στο Χαρτούμ ήταν η προαναφερθείσα οριακή εμπειρία, σχεδόν. Το σκηνικό του μυθιστορήματος «Λίγο από το αίμα σου», που κυκλοφόρησε το 2008, είναι η Κένυα που με εντυπωσίασε.
Υπάρχει κάποιο πρόσωπο –ή πρόσωπα– που να συναντήσατε σε έναν τόπο και να σας έκανε τέτοια εντύπωση ώστε να το «βάλετε» με έναν τρόπο ή να θέλετε να το βάλετε σε κάποιο βιβλίο σας;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έχω πλήρη άνεση, γνωρίζω ανθρώπους τους οποίους τοποθετώ, αν και ανεπίγνωστα, σε βιβλία. Κατά κανόνα πάντως, παρατηρώ τους ανθρώπους από μακριά· διασχίζω τα τοπία οδηγώντας. Μια εξαίρεση ήταν το Μούρμανσκ στη βορειοδυτική Ρωσία: οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν νέοι· γνώρισα μερικούς και παίξαμε δυο-τρεις φορές μπιλιάρδο, στο οποίο σημείωσα ταπεινωτικές ήττες.
Ποιο βιβλίο σάς έκανε παρέα στο τελευταίο ταξίδι σας;
Τα τελευταία χρόνια πηγαίνω στην Ιταλία – είτε με το τρένο από το Παρίσι είτε με αυτοκίνητο. Και καθώς έχω προσκολληθεί στην Ιταλία, στο τρένο διάβαζα, νομίζω, Ιταλούς συγγραφείς: Τζανρίκο Καροφίλιο, Αντόνιο Ταμπούκι, Εντοάρντο Αλμπινάτι, τέτοια πράγματα. Αν θυμάμαι καλά, διάβασα ένα επιστολογραφικό μυθιστόρημα του Ταμπούκι, το «Είναι αργά, όλο και πιο αργά», στη διαδρομή Παρίσι-Τορίνο. Κι έπειτα, έβαλα ένα απόσπασμα από μια συλλογή διηγημάτων του στο βιβλίο «Άκου το λιοντάρι», αλλά τελικά παραήταν μεγάλο, δεν χωρούσε στη σελίδα και το αφαιρέσαμε. Θα το βάλω σε επόμενο βιβλίο!
Πείτε μας τον προορισμό που ονειρεύεστε να πάτε.
Θέλω να επισκεφτώ την κάθε μικρή πόλη στην Ιταλία και να μελετήσω την αρχιτεκτονική και την τέχνη τους από τη ρωμαϊκή εποχή μέχρι σήμερα. Αυτό θέλω να κάνω. Μακάρι να τα καταφέρω.
Το τελευταίο βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου:
«Άκου το λιοντάρι», Εκδόσεις Πατάκη
Το «Άκου το λιοντάρι» είναι το πορτρέτο µιας αθηναϊκής οικογένειας. Η ιστορία των Λεοντάρηδων µοιάζει µε εκείνη της γειτονιάς τους, της Φωκίωνος Νέγρη, που στη δεκαετία του 1960 και του 1970 ήταν γνωστή µε το όνοµα «Βία Βένετο». Αργότερα, όλα πήγαν στραβά, σχεδόν όλα: οι Λεοντάρηδες χωρίστηκαν σε εχθρικές φατρίες και είχαν το µερίδιό τους σε αρρώστιες, λάθη και απογοητεύσεις. Η Φωκίωνος Νέγρη έχασε τη λάµψη της και παρήκµασε µαζί τους. Σ’ αυτό το µυθιστόρηµα, ο αιφνίδιος θάνατος του Ηλία φέρνει στη µνήµη των επιζώντων µια γιορταστική εποχή –στο κέντρο της Αθήνας και µέχρι την πίστα των Gokart στην Αθηναϊκή Ριβιέρα– και όλα όσα συνέβησαν πριν από τη νύχτα του δυστυχήματος στην Παραλιακή λεωφόρο.
To Σουβενίρ από τα ταξίδια της Σώτης Τριανταφύλλου
«Ο Αθλητής», Του Καζιμιρ Μάλεβιτς
Το ξύλινο αγαλματίδιο «Ο αθλητής» του Καζιμίρ Μάλεβιτς ήταν το μοναδικό αντικείμενο που ήθελα να αποκτήσω από το Kρατικό Μουσείο της Ρωσίας στην Αγία Πετρούπολη: αν και τα εκθέματα του μουσείου είναι καταπληκτικά, στο κατάστημα των «σουβενίρ» –η λέξη τα λέει όλα– υπήρχαν ένα σωρό ματριόσκες και μπρελόκ. Ίσως η αισθητική να έχει αλλάξει από την αρχή της δεκαετίας του 1990. Αργότερα, βρήκα το αγαλματίδιο του Μάλε- βιτς και στο Guggenheim στη Νέα Υόρκη.
