Για να γνωρίσετε το αγαπημένο νησί των παραθεριστών, με τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγου και του Σταυρού και τα γλέντια που ακούγονται σε όλες τις Μικρές Κυκλάδες. Για να δοκιμάσετε τη δονουσιώτικη εκδοχή του πατατάτου, να βουτήξετε στον Σταυρό και να πεζοπορήσετε έως την Καλοταρίτισσα.
Η βορειότερη των Μικρών Κυκλάδων, αρκετά απομακρυσμένη από τα υπό- λοιπα νησιά του συμπλέγματος, είναι ένα νησάκι 13 τ.χλμ., με φανατικούς επισκέπτες που κάθε καλοκαίρι βρίσκουν εδώ το απάγγιο τους. Το μικρό μέγεθος και τα σχετικά λίγα αξιοθέατα λειτουργούν συχνά υπέρ της Δονούσας, αφού εδώ κάποιος έρχεται για να μην κάνει τίποτα. Ο κυριότερος οικισμός με το λιμάνι είναι ο Σταυρός (Κάμπος), με τους ναούς του Τιμίου Σταυρού και του Αγίου Νικήτα, με καταλύματα, εστιατόρια, κέντρο για γιόγκα και μαγαζιά με αρωματικά βότανα.
• Μερσίνη, Χαραυγή και Καλοταρίτισσα είναι οι υπόλοιποι οικισμοί της Δονούσας. Αν σας αρέσει η πεζοπορία, μπορείτε να προσεγγίσετε τα μικρά αυτά χωριά περπατώντας. Η απόσταση ανάμεσα στον Σταυρό στον νότο και στην Καλοταρίτισσα στο βόρειο κομμάτι είναι λιγότερο από 1,5 ώρα (4,2 χλμ.). Αντίστοιχη είναι και η απόσταση ανάμεσα σε Σταυρό και Μερσίνη, που περνάει από τη Χαραυγή.
• Τέρμα Βορρά, στο άκρο της Δονούσας, βρίσκεται ο φάρος της Καλοταρίτισσας, σε ένα άγριο σημείο με απέραντη θέα στο πέλαγος. Προσεγγίζεται με τα πόδια (ελέγξτε ότι το μονοπάτι είναι καθαρό).
• Βουτήξτε στην παραλία της Τρυπητής, στην πανέμορφη Καλοταρίτισσα, στο Λιβάδι, στον Κέδρο και στην παραλία του Σταυρού. Κάντε μια εκδρομή με το καΐκι από το λιμάνι μέχρι τη Φωκοσπηλιά.
• Η Δονούσα ξέρει να γιορτάζει το καλοκαίρι. Τον Δεκαπενταύγουστο και στις 14 Σεπτεμβρίου γίνονται μεγάλα πανηγύρια στον Σταυρό, με ζωντανή μουσική και χορό και ιδιαίτερες δράσεις. Κάποιες από αυτές ήταν το «Κυνήγι του θησαυρού», που βασίζεται σε λαογραφικές παραδόσεις και πειρατικές ιστορίες και η «Γιορτή του ξενοδόχου» (27 Ιουλίου, του Αγίου Σαμψών του Ξενοδόχου), που σκοπό έχουν την πιο βιωματική γνωριμία των επισκεπτών με το νησί μέσα από εικαστικά δρώμενα.
• Δοκιμάστε το πατατάτο της Δονούσας, με κατσικίσιο κρέας και πατάτες, κρεμμύδια, σκόρδο, ντομάτες και δάφνη.
Μη χάσετε
• Εξαιρετική πρωτοβουλία είναι το Ιστορικό Αρχείο της Δονούσας, ένα ψηφιακό αποθετήριο για τη μνήμη και την ταυτότητα του νησιού, με προφορικές ιστορίες και μαρτυρίες, φωτογραφίες-ντοκουμέντα, καταγραφή των τοπωνυμίων και της ντοπιολαλιάς της Δονούσας, αρχεία με παλιές ηχογραφήσεις από γλέντια και σχεδιαγράμματα με τα γενεαλογικά δέντρα των κύριων οικογενειών, των Κωβαίων, των Πράσινων, των Μαρκουλήδων και της οικογένειας Σκοπελίτη.
INFO
Η Δονούσα είναι από τα πρώτα μικρονήσια των Κυκλάδων που αγαπήθηκαν από το ταξιδιωτικό κοινό, κάτι που δείχνει ότι και οι ίδιοι οι Δονουσιώτες ήταν ανοιχτοί σε αυτό. Ο κινηματογράφος έχει αποτυπώσει την επίδραση της Δονούσας στους ανθρώπους που την επισκέπτονταν. Δείτε στο youtube την ταινία ≪Δονούσα≫ του 1992, με κεντρικό ήρωα έναν νεαρό Γερμανό φωτογράφο που επισκέπτεται αναπάντεχα το νησί.
