Σκαρφαλωμένη στα 850 – 940 μέτρα υψόμετρο, η Αγόριανη ή αλλιώς Επτάλοφος βρίσκεται πάνω σε επτά ελατοσκέπαστους λόφους του Παρνασσού στο νομό Φωκίδας. Ο περίφημος καταρράκτης της, αλλά και πολλά σημεία με τρεχούμενα νερά, η πυκνή βλάστηση και τα πετρόκτιστα σπίτια έχουν δημιουργήσει ένα παραμυθένιο σκηνικό, πόλο έλξης για ταξιδιώτες και λάτρεις του βουνού από όλη την Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο, ότι πολλοί αναφέρουν πως «Στην Αγόριανη είναι πάντα Χριστούγεννα», θέλοντας να περιγράψουν την cosy ατμόσφαιρα που επικρατεί από την πλατεία μέχρι τις κρυμμένες γωνιές του χωριού, τα μαγαζιά και τα σπίτια.
Οι κάτοικοι φροντίζουν ιδιαίτερα τον τόπο και στηρίζουν την τοπική κοινωνία με τα όμορφα καταστήματα, τις εκπληκτικές ταβέρνες και τα λίγα και καλά καφέ. Τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής κερδίζουν τις εντυπώσεις, συνθέτοντας ένα γαστρονομικό καμβά και για τις πιο απαιτητικές παλέτες.
Ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος της Αγόριανης
Αν επισκεφθείτε την Αγόριανη, που απέχει μόλις 2,5 ώρες από την Αθήνα, δε γίνεται να παραλείψετε τον παραδοσιακό –και μοναδικό- ξυλόφουρνο του χωριού και της περιοχής. Φανταστείτε ότι ο επόμενος ξυλόφουρνος βρίσκεται στην Άμφισσα, σε απόσταση σχεδόν 70 χλμ. Λίγο πριν φτάσετε στην πλατεία στα δεξιά, θα βρείτε τον «Παραδοσιακό Φούρνο της Αγόριανης», που είναι αυτό ακριβώς που μαρτυρά και το όνομά του.
Στα λίγα εξωτερικά τραπεζάκια θα συναντήσετε χαλαρούς ανθρώπους να απολαμβάνουν φρέσκα αρτοποιήματα και μεζέδες με καφέ ή τσίπουρο. Θα πρέπει να είστε τυχεροί για να προλάβατε κάτι από όσα φουρνίζονται καθημερινά. Γίνονται όλα ανάρπαστα. Υπάρχουν ταξιδιώτες που έρχονται από τα γύρω χωριά μόνο για τον φούρνο.
Παρατηρώ ότι όλα λειτουργούν, πράγματι, παραδοσιακά. Ο ξυλόφουρνος κυριαρχεί στον χώρο. Μπροστά είναι απλωμένα σε μεγάλα ταψιά οι πίτες της ημέρας και λίγα γλυκά, κουλουράκια και αβγά από το χωριό, καθώς και το φρέσκο χωριάτικο ψωμάκι. Με υποδέχεται η ψυχή του φούρνου, η κα Γεωργία Κοντογιώργου, που ετοιμάζει καθημερινά τα πάντα. Η κα Γεωργία δεν δέχεται να αφήσει το πόστο της. Συνεχίζει να τυλίγει τις πίτες όσο συζητάμε με την υπάλληλο, κα Μαρία Κωτσάκη.
«Ο φούρνος ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια από τον παππού Θεόδωρο Αρβανίτη. Τότε, ίσως, ήταν και το μοναδικό μαγαζί στο χωριό, που λειτουργούσε και ως ταβέρνα. Και σήμερα, διατηρώντας την παράδοση τόσων χρόνων, εξυπηρετούμε και ως τσιπουράδικο, το “Παλιό μας Στέκι”. Υπάρχει ένας εσωτερικός χώρος για τις κρύες μέρες και, φυσικά, τα τραπεζάκια έξω, όπου ο κόσμος μπορεί να απολαύσει καλό τσίπουρο και σπιτικούς μεζέδες».
Οι σπεσιαλιτέ που πρέπει να δοκιμάσετε
Η χωριάτικη τυρόπιτα και η χορτόπιτα, με τα αρωματικά χόρτα και το χειροποίητο φύλλο που ανοίγεται με τέχνη και αγάπη, συγκαταλέγονται στις must επιλογές. Αξίζει όμως να δοκιμάσετε, επίσης, το τυρόψωμο και το σταφιδόψωμο, αχνιστά, μοσχομυριστά και αφράτα, τα οποία ανήκουν στις σπεσιαλιτέ του φούρνου. «Προσέχουμε πολύ και τα υλικά μας, να είναι όλα αγνά. Τα τυράκια μας προέρχονται από παραγωγούς της περιοχής, το ίδιο και τα χόρτα όπως και το λάδι μας», προσθέτει η Μαρία Κωτσάκη.
Η ίδια δουλεύει τα τελευταία οχτώ χρόνια στον φούρνο, ενώ κατοικεί δεκαπέντε χρόνια στην Αγόριανη, τον τόπο του συζύγου της. Μου περιγράφει ένα χωριό με ζωή, ενδιαφέρον και προοπτική. «Η Αγόριανη έχει κόσμο κάθε Σαββατοκύριακο όλο τον χρόνο, ενώ είναι πιο ήρεμη τις καθημερινές. Το καλό είναι πως υπάρχουν δουλειές εδώ, οπότε ο τόπος έχει κρατήσει και νέους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι κάνουμε πολλές δράσεις με τους Συλλόγους μας και προσπαθούμε να φροντίζουμε και να προσελκύουμε τον κόσμο και τους ταξιδιώτες».
Την παράδοση συνεχίζουν σήμερα ο γιος του παππού Θεόδωρου Αρβανίτη, Δημήτρης και ο γιος του Δημήτρη, Θεόδωρος, βάζοντας και σύγχρονες πινελιές στα αρτοποιήματα. Πεντανόστιμη είναι και η τυρόπιτα με την πιπεριά Φλωρίνης και η γλυκιά μπουγάτσα. Μην παραλείψετε να προμηθευτείτε χειροποίητους βουτυράτους κουραμπιέδες, ακόμα και αν δεν επισκεφθείτε την Αγόριανη τα Χριστούγεννα. Ο κουραμπιές αποτελεί δημοφιλές γλυκό της περιοχής, το οποίο παρασκευάζεται όλο τον χρόνο.
Όσο ο ήλιος πέφτει, ο αέρας δροσίζει στο βουνό. Βάζουμε τα μπουφάν μας και με ένα ζεστό τσάι του Παρνασσού στο χέρι και φρεσκοψημένες χορτόπιτες, τυρόπιτες, σταφιδόψωμο και κουραμπιέδες ξεκινάμε την περιπλάνηση στο ορεινό και παραμυθένιο τοπίο της Αγόριανης.
