«Θεσσαλία, Μαγνησία, νότιο Πήλιο, Μηλίνα. Είναι η μητρίδα μου, ο τόπος που με γοήτευσε με την ομορφιά και την ιστορία του, ο τόπος που διάλεξα να ζω. Ήταν το βασίλειο του μυθολογικού ήρωα Φιλοκτήτη, η αρχαία Ολιζών στο άκρο του Παγασητικού κόλπου», λέει η κα Ανίτα Ξάνθου, εικαστικός που ζει και εργάζεται στο Πήλιο. Γεννήθηκε στον Βόλο, αλλά επέλεξε να ζει στο μικρό παραθαλάσσιο χωριό της Μηλίνας. Εκεί δημιουργεί, συμβάλλοντας στην μετατροπή της περιοχής σε κέντρο τοπικής καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Βόλτα στη Μηλίνα
Μου περιγράφει την ιδιαίτερη διαδρομή της από το Βόλο προς βουνό των Κενταύρων. «Όταν φεύγεις από τον Βόλο, οδικώς προς το νότιο Πήλιο, βρίσκεσαι σε έναν παραθαλάσσιο τεράστιο ελαιώνα. Ο δρόμος έχει πολλές στροφές και δεν μπορείς να τρέχεις. Έτσι, αλλάζεις ρυθμό και απολαμβάνεις την εξαιρετική θέα. Τα χωριά που περνάς-άλλα παραθαλάσσια και άλλα στο βουνό- σε εκπλήσσουν με την κεντρική πλατεία, τα μεγάλα δέντρα σε νοτιοδυτικό προσανατολισμό, που λούζονται στον ήλιο και αναδεικνύουν εξωτικά ηλιοβασιλέματα».
Η σύνδεση της κας Ξάνθου με τον τόπο φαίνεται να είναι πολύ ισχυρή από την παιδική της ηλικία. «Η πιο δυνατή μου ανάμνηση είναι, όταν ως παιδί επισκεπτόμουν το χωριό της μητέρας μου, και ένιωθα την αίσθηση της ευεξίας όταν ανάσαινα τον αέρα του με πλήρη μέθεξη. Αυτό το αίσθημα νιώθω και τώρα», ομολογεί περιγράφοντας την επιστροφή στον τόπο της. «Γυρνώ πάντα με χαρά στα αγαπημένα μου δέντρα. Το πρώτο μου μέλημα είναι να χαιρετήσω τις γατούλες μου, που φροντίζουν και ομορφαίνουν το σπίτι. Η Μηλίνα είναι ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό και σαν φτάσεις, όπου και να σταθείς είναι όμορφα. Έχει ήσυχα ρηχά νερά. Προτείνω με τη δύση του ηλίου να πάτε στην παραλία και να ζήσετε τη μοναδική εμπειρία των χρωμάτων του ουρανού και της θάλασσας. Η βόλτα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί με μια υπέροχη βαρκάδα με κουπιά, με πανί, με μηχανή, με ό,τι βρείτε. Μην παραλείψετε τον περίπλου των μικρών νησιών “Αλατάς” και “Γλαρονήσι”, στον κόλπο της Μηλίνας».
Η περιπλάνηση συνεχίζεται μέσα από γεύσεις και αρώματα της πλούσιας φύσης του Πηλίου, που μοσχομυρίζει. «Η ευωδία των εσπεριδοειδών είναι το άρωμα της Μηλίνας την Άνοιξη. Το καλοκαίρι, η μυρωδιά από τα νυχτολούλουδα είναι ανακατεμένη με την αύρα της θάλασσας, ενώ τις υπόλοιπες εποχές όλο και κάποιο αγριολούλουδο μοσχοβολά μαζί με τον σχίνο».
Ένας τόπος που ξαναγεννιέται
Κουβεντιάζοντας με την κα Ξάνθου, μαθαίνω πως τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλοί λάτρεις του Πηλίου, που επέλεξαν την περιοχή για μόνιμη κατοικία. Το Πήλιο διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό για να εξελιχθεί. Ωστόσο, οι πρόσφατες φυσικές καταστροφές δημιούργησαν μια νέα πραγματικότητα. «Γενικότερα, σε όλη την Ελλάδα υπάρχει μια κίνηση αποκέντρωσης με τάση την αναβίωση της επαρχίας. Έλληνες και αλλοδαποί μοιραζόμαστε την ομορφιά της φύσης και προσπαθούμε για τη διάσωσή της. Χρειάζονται αγώνες για να διατηρήσουμε αυτή την ομορφιά. Ειδικά η Μηλίνα υπέστη τεράστιες ζημιές από τις πρόσφατες πλημμύρες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ιδιαίτερα λόγω της άναρχης δόμησης. Η τσιμεντοποίηση της παραλίας, η έλλειψη σχεδιασμού και η απαξίωση των φυσικών αρχών έφεραν την καταστροφή. Θα χρειαστεί χρόνος να συνέλθει το χωριό. Χρειάζεται, κυρίως, σεβασμός για τη φύση και για τη γη μας. Αυτή μας δίνει αφειδώς τα πάντα, και η τεχνολογία θα πρέπει να χρησιμοποιείται με σύνεση, και όχι σε βάρος της φύσης».
Ο πλούτος της πηλιορείτικης γαστρονομίας
Τα επιβλητικά βουνά, η πλούσια, σχεδόν, οργιώδης βλάστηση, τα πλατάνια, τα έλατα, οι οξιές, και τα κρυμμένα στην αγκαλιά της φύσης παραδοσιακά χωριά, συνθέτουν τη γοητευτική εικόνα ενός τόπου που αποτελεί πόλο έλξης όλες τις εποχές. Το Πήλιο, όμως, είναι επίσης ευρέως γνωστό για το νόστιμο φαγητό του. Η πηλιορείτικη παραδοσιακή κουζίνα στηρίζεται σε εξαιρετικά υλικά του βουνού των Κενταύρων και αρωματικά βότανα, που την κάνουν, αδιαμφισβήτητα, ακαταμάχητη. «Τα εστιατόρια στην περιοχή είναι λίγα και καλά, και το καθένα έχει το μεράκι της κουζίνας του. Η εστίαση χαρακτηρίζεται από ανάπτυξη, ποιότητα-εξυπηρέτηση-καθαριότητα», αποκρίνεται η κα Ξάνθου προτείνοντας τον αγαπημένο της χώρο στη Μηλίνα και τα γαστρονομικά σουβενίρ που θα πάρουμε μαζί στις αποσκευές μας. «Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται “ο Φάβιος” με τα φρέσκα θαλασσινά, καλό τσίπουρο και κρασί παραγωγών της περιοχής. Στον “Φάβιο” θα φάτε, σίγουρα, τον καλύτερο μαρινάτο γαύρο. Φεύγοντας, προμηθευτείτε φρέσκο αγουρέλαιο, βότανα, ελιές και γλυκό του κουταλιού καρύδι, σύκο και νεράντζι. Είστε, φυσικά, ευπρόσδεκτοι στο εργαστήριό μου για να διαλέξετε και ένα σκίτσο, μια ζωγραφιά μου».
Μετά την καραντίνα, η καλλιτέχνις αποφάσισε να ανοίξει το εργαστήριό της στον κόσμο, με σκοπό να μοιραστεί την έμπνευση και τη χαρά που της δίνει το Πήλιο. «Αυτός ο τόπος με έχει μαγέψει, με κάνει να νιώθω ευγνωμοσύνη για το δώρο της ζωής. Εδώ αναπνέω ελεύθερα και έχω χρόνο να κοιτάζω τον ουρανό, να ζωγραφίζω να στοχάζομαι, να ηρεμώ. Έκανα επισκέψιμο το εργαστήριό μου και, πλέον, καλλιτέχνες, φιλότεχνοι και λόγιοι συναντιόμαστε, ανταλλάσσουμε ιδέες, μοιραζόμαστε την αλήθεια μας. Επισκέπτομαι, βέβαια, τις πόλεις, για να έχω επαφή με το φιλότεχνο κοινό. Έχω προγραμματίσει ατομική έκθεση στη γκαλερί “ΔΕΛΤΑ” στον Βόλο τον Οκτώβριο του 2024 και αναζητώ αίθουσα στην Αθήνα».
Λίγα λόγια για την κα Ανίτα Ξάνθου
Η Άνιτα Ξάνθου γεννήθηκε στο Βόλο και είναι καλλιτέχνις. Το κύριο χαρακτηριστικό στη δουλειά της είναι η κίνηση. Τίποτα δεν είναι στάσιμο, όλα είναι σύμφωνα με τoν Ηράκλειτο σε συνεχή ροή. Δημιουργεί μουσικές εγκαταστάσεις, αιολικές κατασκευές και κινητικά αντικείμενα, χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα υλικών βασισμένο στα στοιχεία της φύσης: Φωτιά – Γη – Νερό – Αέρας. Το ενδιαφέρον της για τη φύση είναι μια σταθερά στη δουλειά της. Εκμεταλλεύεται τις πηγές πρωτογενούς ενέργειας το νερό, το φως και τον αέρα που της παρέχουν το βασικό υλικό για να ξεκινήσει η φανταστική εξερεύνηση των ιδιοτήτων και των φυσικών νόμων που τις διέπουν. Στη συνέχεια δημιουργεί θαυμάσιες κατασκευές κίνησης, φωτός και ήχου. Για την Άνιτα, η τέχνη είναι ένα ευρύ πεδίο γνώσης που αποκτάται μέσω μιας εμπειρικής σχέσης με τον πλούτο των πληροφοριών που είναι εγγενείς στη φύση. Τα έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
